หลักการทำงานของเครื่องวัดฝุ่น PM2.5 แต่ละชนิด

มลพิษทางอากาศ เป็นหนึ่งในปัญหาสิ่งแวดล้อมที่หลีกเลี่ยงได้ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง PM2.5 เป็นฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน เทียบได้ว่ามีขนาดประมาณ 1 ใน 25 ส่วนของเส้นผ่านศูนย์กลางเส้นผมมนุษย์ เล็กจนขนจมูกของมนุษย์ไม่สามารถทำหน้าที่กรองฝุ่นนั้นได้ จึงเกิดการแพร่กระจายเข้าสู่ทางเดินหายใจ กระแสเลือด และเข้าสู่อวัยวะส่วนอื่นๆ ในร่างกาย ตัวฝุ่นนั้นเป็นพาหะที่นำสารอื่นเข้ามาด้วย เช่น แคดเมียม ปรอท โลหะหนัก และสารก่อมะเร็งอื่นๆ เมื่อได้รับฝุ่น PM2.5 อาจจะไม่ส่งผลกระทบให้เห็นในช่วงระยะแรกๆ แต่หากได้รับติดต่อกันเป็นเวลานานหรือสะสมในร่างกาย สุดท้ายก็จะก่อให้เกิดอาการผิดปกติของร่างกายในภายหลัง โดยแบ่งได้ ทั้งผลกระทบทางร่างกาย และผลกระทบทางผิวหนัง เมื่อมลภาวะอากาศเป็นเป็นเช่นนี้ เราควรหาซื้อเครื่องวัดฝุ่น PM2.5 เอาไว้ตรวจสอบคุณภาพอากาศ สามารถรู้ได้เลยว่าสภาพแวดล้อมภายในบ้านหรือที่ทำงานเราอากาศแย่แค่ไหน เพื่อหลีกเลี่ยงและหาแนวทางการป้องกันได้ทันท่วงที 

หลักการทำงานของเครื่องวัดฝุ่น PM2.5 แต่ละชนิดทำงานอย่างไร 

• แบบอินฟราเรด 

จะเป็นเครื่องวัดฝุ่น PM2.5 รุ่นเก่า ราคาไม่แพง ทำงานโดยให้อากาศไหลผ่านท่อที่มีปลายด้านหนึ่งเป็นแหล่งกำเนิดแสงอินฟราเรด ปลายอีกด้านหนึ่งเป็นเซ็นเซอร์ เมื่อฝุ่นเคลื่อนผ่านลำแสงก็จะปิดกั้นแสงตรงนั้นให้จางลง ตัวเซ็นเซอร์ก็จะตรวจพบการจางลงของแสง ณ ฉากรับ ทำให้นับจำนวนจุดที่แสงจางลงได้ว่าเป็นค่าปริมาณฝุ่นเท่าใด  

• แบบ Beta Attenuation Mass Monitoring 

แบบนี้เป็นเครื่องวัดฝุ่น PM2.5 แบบมาตรฐานที่ใช้ติดตั้งตามแหล่งสถานที่ราชการต่างๆ การทำงานโดยให้อากาศไหลผ่านแผ่นกรอง ฝุ่นที่ติดมากับอากาศก็จะถูกแผ่นกรองจับเอาไว้ จากนั้นก็ฉายรังสีบีตาไปที่ยังแผ่นกรอง ฝุ่น PM2.5 บนแผ่นกรองจะดูดซับรังสีบีตาไว้ทำให้เครื่องอ่านอีกด้านหนึ่งของแผ่นกรองรับรู้ได้ จากนั้นก็ใช้ระบบคำนวณปริมาณฝุ่นออกมา  

• แบบแสงเลเซอร์ 

เครื่องวัดฝุ่น PM2.5 แบบนี้คือรุ่นใหม่ล่าสุด หลักการทำงานโดยให้อากาศไหลผ่านท่อที่กำหนดปริมาณอากาศโดยพัดลมดูดจากปลายอีกด้าน แล้วยิงแสงเลเซอร์ในแนวตั้งฉาก จากนั้น Photometer จะตรวจจับการกระเจิงแสง วิธีนี้ทำให้สามารถวัดฝุ่นได้ดีไม่ต่างจากชนิด Beta Attenuation Mass Monitoring  

สำหรับการเลือกใช้เครื่องวัดฝุ่น PM2.5 แต่ละชนิด ควรศึกษารายละเอียดของตัวสินค้าและหลักการทำงานก่อน เพราะแต่ละชนิดแต่ละยีห้อนั้นจะมีการปัดค่าตัวเลขที่ต่างกัน ฉะนั้นสิ่งที่สำคัญกว่าการทราบถึงค่าปริมาณของฝุ่นไม่ใช่ตัวเลขที่แสดงออกมา แต่คือการดูแลตนเองหลบหลีกหรือป้องกันภัยจากฝุ่นได้อย่างถูกวิธี